Słowiańskie ziele mocy
Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) to bylina należąca do rodziny dziurawcowatych (Hypericaceae). Zwana także zielem św. Jana, ponieważ bez względu na warunki atmosferyczne pokazuje się 24 czerwca. W górach Sowich na łąkach w tym roku gotowa do zbioru jest w okolicy połowy lipca.
Według słowiańskich legend i wierzeń ludowych, roślina potrafi przepędzić wszystkie demony. Najprawdopodniej, jak wiadomo już dzisiaj, tymi demonami mogą być wszystkie choroby umysłowe związane z układem nerwowym, przede wszystkim depresja.
Identyfikacja rośliny
Wysokość: Dziurawiec zwyczajny osiąga zazwyczaj od 30 do 90 centymetrów wysokości, chociaż niektóre osobniki mogą wzrastać nawet do 1 metra.
Łodyga: Roślina posiada łodygę wzniesioną, nierozgałęzioną i sztywną, pokrytą drobnymi, wydłużonymi liśćmi. Łodyga może być owłosiona, zwłaszcza u młodych roślin.
Liście: Liście dziurawca zwyczajnego są naprzeciwległe, wąskie, eliptyczne i przezroczyste. Mają charakterystyczną cechę – drobne przewiewki na powierzchni, które wyglądają jak dziurki. Kiedy przytrzyma się liść w przeciwnym świetle, można dostrzec małe punkty, które są w rzeczywistości gruczołami, w których znajdują się olejki eteryczne. Liście są zielone, czasem z lekkim odcieniem niebieskości.
Kwiaty: Dziurawiec zwyczajny posiada piękne, jasnożółte kwiaty o średnicy około 2 do 3 centymetrów. Kwiaty są promieniste i mają pięć płatków, które tworzą charakterystyczną formę przypominającą gwiazdę. Kwiaty skupiają się w luźne, rozgałęzione baldachy na końcach łodyg.
Owoc: Po przekwitnięciu, z kwiatów dziurawca zwyczajnego rozwijają się torebki, zawierające liczne, małe nasiona, dlatego roślina tak licznie potrafi porastać polskie łąki.
Zbiór i suszenie
Dziurawiec zwyczajny można zbierać w celach leczniczych. Oto kilka wskazówek dotyczących zbierania dziurawca zwyczajnego, które poznałem podczas własnej praktyki na łąkach.
Najlepszym czasem na zbieranie dziurawca zwyczajnego jest okres kwitnienia rośliny, który przypada zazwyczaj na lipiec i sierpień. W tym czasie składniki czynne, takie jak hiperycyna, są najbardziej skoncentrowane w roślinie.
Wybór miejsca: Zbieraj dziurawiec zwyczajny z czystych, niezanieczyszczonych terenów, z dala od ruchliwych dróg, pól uprawnych lub terenów zanieczyszczonych. Upewnij się, że roślina nie została wystawiona na działanie pestycydów lub innych substancji chemicznych.
Technika zbioru: Aby zbierać dziurawiec zwyczajny, odłamuj całe, zdrowe pędy rośliny w okolicy łodygi. Można to zrobić za pomocą noża ogrodowego lub ostrej nożyczek. Ja używam techniki ręcznej, którą pokazuje w tym filmie. Kliknij tu! Upewnij się, że pozostawiasz wystarczającą ilość rośliny, aby mogła się odbudować i rosnąć dalej.
Suszenie: Po zebraniu rośliny, umieść pędy dziurawca zwyczajnego na papierze lub w cienkim warstwowym koszu, aby wyschły. Wskazane jest suszenie w cieniu w suchym miejscu, gdzie ma zapewnioną dobrą cyrkulację powietrza. Unikaj bezpośredniego działania słońca, ponieważ może to prowadzić do utraty składników odżywczych. Suszenie może potrwać około 1-2 tygodni, aż roślina stanie się krucha. Dziurawiec w odpowiednio stworzonych warunkach potrafi zasuszyć się w 48h. U mnie w suszarni panują właśnie takie warunki, dlatego pozwala mi to na posiadanie najlepszego surowca.
Przechowywanie: Po wysuszeniu dziurawca zwyczajnego przechowuj go w suchym, szczelnym pojemniku szklanym lub ceramicznym. Upewnij się, że pojemnik jest hermetycznie zamknięty, aby zapobiec dostępowi wilgoci. Przechowuj go w ciemnym miejscu, aby chronić przed działaniem światła, które może zdegradować składniki czynne. Najlepiej opisywać wszystkie zbiory i na co są. Trzymać je w jednym miejscu, ponieważ ułatwia to szybki dostęp do domowej apteczki.
Skład chemiczny i substancje lecznicze
Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) zawiera wiele składników chemicznych, które przyczyniają się do jego właściwości leczniczych. Stosowany już zaledwie kilka dni, potrafi złagodzić objawy depresji. Oto główne składniki chemiczne obecne w dziurawcu zwyczajnym:
Hiperycyna: Jest to jeden z głównych składników aktywnych dziurawca zwyczajnego. Hiperycyna jest flawonoidem, który ma działanie przeciwdepresyjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne.
Hiperyzyna: To również flawonoid, obecny głównie w liściach dziurawca. Ma działanie przeciwwirusowe i neuroprotekcyjne.
Hiperforyna: Jest fitosterolem, który występuje w olejkach eterycznych dziurawca. Jest uważana za jeden z głównych składników odpowiedzialnych za działanie przeciwdepresyjne rośliny.
Flawonoidy: Dziurawiec zawiera wiele innych flawonoidów, takich jak rutyna, kwercetyna, kemferol i izoramnetyna. Flawonoidy posiadają działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwalergiczne.
Olejek eteryczny: Dziurawiec zwyczajny ma w swoim składzie małe ilości olejku eterycznego. Olejek ten zawiera różne związki, takie jak pinen, mircen, linalol i kariofilen, które przyczyniają się do właściwości antyseptycznych i przeciwzapalnych dziurawca.
Czynniki fitochemiczne: Dziurawiec zwyczajny zawiera także inne związki, takie jak kwas chlorogenowy, kwas kawowy, hyperfolina, adhyperforina i inne, które przyczyniają się do działania przeciwzapalnego, przeciwbakteryjnego i antyoksydacyjnego rośliny.
W jakiej formie i na co stosować dziurawiec?
Napar z dziurawca: Można przygotować napar z suszonych pędów i kwiatów dziurawca. Wymieszaj 1-2 łyżeczki suszonego ziela z 250 ml wrzącej wody i pozostaw na około 10-15 minut. Napar można pić 2-3 razy dziennie w celu łagodzenia objawów depresji, lęku, bezsenności, nerwicy lub innych problemów emocjonalnych.
Ekstrakt z dziurawca: Dziurawiec jest dostępny również w postaci ekstraktu w płynie lub kapsułkach. Ekstrakt z dziurawca zawiera skoncentrowane dawki składników czynnych i może być stosowany zgodnie z zaleceniami lekarza lub producenta jako suplement diety. Ważne jest, aby przestrzegać zaleconej dawki i nie przekraczać jej.
Maść lub olejek z dziurawca: Dziurawiec jest także dostępny w formie maści lub olejku do stosowania na skórę. Te produkty mogą być stosowane na miejscowe rany, owrzodzenia, oparzenia, ukąszenia owadów, a także na problemy skórne, takie jak trądzik czy egzema. Maści i olejki z dziurawca działają przeciwzapalnie i antyseptycznie.
Olej do masażu ciała: wykazuje bardzo dobre właściwości przeciwbólowe, jeśli zostanie oczywiście odpowiednio przygotowany. Dobry olejek powinien mieć czerwono krwistą barwę. Dobrze się wchłania i jest stosowany w szczególności do masażu kręgosłupa, ponieważ wpływa regenerująco na zmiany zwyrodnieniowe krążków międzykręgowych.
Inhalacja: Olejek eteryczny z dziurawca można użyć do inhalacji, dodając kilka kropel do gorącej wody i wdychając parę. Ta metoda może być pomocna w łagodzeniu objawów zatkanego nosa, przeziębienia lub infekcji górnych dróg oddechowych.
Dziurawiec i słońce. Czy należy się bać?
Wszystkie preparaty na alkoholu i oleju, nie powinny być stosowane przed wyjściem na słońce. Co to znaczy? Oznacza to, iż aktywna hiperycyna, działająca przeciwdepresyjnie, uwalnia się z rośliny tylko pod wpływem alkoholu lub tłuszczu. Jeżeli spożyjemy taki preparat i wystawimy skórę na słońcę, może dojść do niepożądanych interakcji ze skórą, szczególnie o jasnym pigmencie. Zmiany skórne, jakie mogą się pojawić, to przede wszystkim pęcherzyki, swędzenie i pieczenie skóry, odczucie parzenia, rumienie.
Czy powinniśmy się bać? Nie sądzę – nikt raczej nie wypija całej butelki nalewki i wychodzi się opalać. Szczególnie, że hiperycyna najbardziej potrzebna będzie nam na jesień i zimę, kiedy mamy największe zapotrzebowanie na witaminę D3, a najmniejszy dostęp do słońca.
Mit: wypita herbatka z dziurawcem nie uczula po wyjściu na słońce, ponieważ za pomocą wody nie uwalnia się wyżej wspomniana substancja, co jest bezpieczne przed wyjściem na słońce.
Interakcje z lekami
Dziurawiec może mieć interakcje z wieloma grupami leków, w tym:
Leki przeciwdrgawkowe: Dziurawiec może zmniejszać skuteczność niektórych leków przeciwdrgawkowych, takich jak karbamazepina, fenytoina, walproinian sodu i fenobarbital. Może to zwiększać ryzyko wystąpienia napadów u osób przyjmujących te leki.
Leki przeciwdepresyjne: Dziurawiec może oddziaływać z niektórymi lekami przeciwdepresyjnymi, zwłaszcza z grupy inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) i inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny-noradrenaliny (SNRI). Może to prowadzić do zwiększenia ryzyka wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zespół serotoninowy.
Leki przeciwwirusowe: Dziurawiec może zmniejszać skuteczność niektórych leków przeciwwirusowych, takich jak indynawir, rytonawir i niektóre leki stosowane w terapii HIV.
Leki immunosupresyjne: Dziurawiec może zmniejszać stężenie niektórych leków immunosupresyjnych, takich jak cyklosporyna, takrolimus i sirolimus. Może to osłabić działanie tych leków i zwiększyć ryzyko odrzutu przeszczepionego narządu.
Leki przeciwnowotworowe: Dziurawiec może wpływać na metabolizm niektórych leków przeciwnowotworowych, takich jak irynotekan i imatynib. Może to zmniejszać skuteczność tych leków w leczeniu nowotworów.
Jeśli Ci się spodobało, zostaw komentarz 🙂
Modrzew: Siła Twórczości
Spotkać Modrzew, czyli ominąć pułapki życiowe Tworząc ten wpis, dopiero zrozumiałem, ile czynników wpłynęło na…
Żywica świerkowa: leśny skarb na rany.
Przepis na leczniczy wyciąg regenerujący skórę i nie tylko!
Dlaczego warto pić zakwas z buraka?
Przekonaj się o zdrowotnej mocy napoju, który możesz zrobić sam!